طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی، گزارشی تخصصی و مفصل از مطالعات فنی و اقتصادی پروژه است. نگارش این طرح با هدف ارائه اطلاعات به سرمایه گذاران و همچنین به سازمان های صادرکننده مجوز و بانک ها صورت می پذیرد. با وجود زندگی های پرهیاهو و شلوغ امروزی، سفر به دل طبیعت و سپری کردن اوقات فراغت در روستاها، جنگل ها،کنار رودخانه ها و … به علاقه مندی های مردم مبدل شده است.
بسیاری از افراد، اقامتگاه های بوم گردی را به هتل ها و مهمانپذیرها ترجیح می دهند. چرا که اولا هزینه اقامت در آنها پایین تر است، ثانیا این اقامتگاه ها تداعی گر سنت، فرهنگ، آداب و رسوم دیرینه مردم بومی می باشند. احداث اقامتگاه های بوم گردی مستلزم ضوابط و شرایط خاصی است که در طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی به آنها پرداخته می شود.
اقامتگاه بوم گردی (اکوتوریسم) چیست؟
اقامتگاه های بوم گردی (اکوتوریسم)، خانه ها یا واحدهای اقامتی سنتی و بومی هستند که در دامان طبیعت و در مناطق دست نخورده و بکر قرار دارند. این اقامتگاه ها از لحاظ معماری هماهنگ با معماری بومی منطقه هستند و همچنین از لحاظ اکوزیستی کاملا سازگار با محیط زیست می باشند. در حقیقت اقامتگاه های بوم گردی تنها محلی برای اقامت نیستند، بلکه آداب و رسوم، غذاهای محلی، آیین های بومی، پوشش های محلی، معماری سنتی، صنایع دستی و در یک کلام فرهنگ یک منطقه را به مسافران نمایش می دهند.
انواع اقامتگاه های بوم گردی
همانطور که می دانیم، ایران کشوری چهار فصل است و به همین دلیل سبک معماری خانه های سنتی و نوع مصالح به کار رفته در خانه های هر منطقه، متفاوت از یکدیگر می باشد. تمامی واحدهای اقامتی سنتی از کلبه های چوبی در شمال کشور گرفته تا خانه های سنگی در مناطق کوهستانی، خانه های خشتی در مناطق کویری و چادرهای عشایر، اقامتگاه بوم گردی محسوب شده و میزبان مسافران از سراسر کشور می باشند.
اقامتگاه های بوم گردی از لحاظ کیفیت و نوع خدماتی که به مسافران ارائه می دهند، به درجه یک، دو و سه تقسیم بندی می گردند. درجه ها بر اساس امتیازاتی هستند که کارشناسان سازمان میراث فرهنگی به اقامتگاه های بوم گردی اعطا می کنند. 30 درصد از امتیازات کارشناسان به ساختمان و امکانات اقامتگاه تعلق می گیرد. 40 درصد از کل امتیازات به انطباق اقامتگاه با محیط و رعایت مسائل زیست محیطی اختصاص دارد. 30 درصد باقیمانده نیز به نیروی انسانی، بهداشت و رعایت مسائل ایمنی اختصاص پیدا می کند.
نگاهی به چشم انداز و آینده اقامتگاه های بوم گردی
تجربه نشان داده است، با گسترش شهرنشینی و زندگی های پرترافیک امروزی، اکثریت مردم دوست دارند، به دامان طبیعت پناه برده و چند روزی را فارغ از شلوغی شهر استراحت کنند. از این رو چشم انداز و آینده بسیار درخشانی برای اقامتگاه های بوم گردی قابل تصور می باشد. مطالعات و ارزیابی های طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی نیز نشان دهنده آتیه دار بودن سرمایه گذاری در این بخش هستند.
چگونه یک اقامتگاه بوم گردی راه اندازی کنیم؟
طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی، برنامه ای کلی از مراحل تاسیس و بهره برداری از این اقامتگاه ها را ارائه می دهد. اولین مرحله برای راه اندازی اقامتگاه بومی، یافتن مکان مناسب و واجد شرایط برای ساخت اقامتگاه می باشد. مرحله بعدی کسب مجوزهای قانونی از مراجع ذیصلاح و سازمان های مربوطه است.
سرمایه گذاران پس از اخذ مجوزها می توانند، وارد مرحله ساخت اقامتگاه از صفر و یا تبدیل بنا و خانه های قدیمی به اقامتگاه بوم گردی شوند. تجهیز اقامتگاه با اسباب و اثاثیه بومی، راه اندازی تاسیسات سرمایشی و گرمایشی، نصب تاسیسات برقی و مکانیکی و مواردی از این دست نیز از اقدامات بعدی می باشند.
چگونه مجوز اقامتگاه بوم گردی را دریافت کنیم؟
تاسیس اقامتگاه بوم گردی مستلزم اخذ موافقت اصولی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. بدین منظور متقاضی باید تقاضانامه خود را به صورت حضوری و یا آنلاین به سازمان فوق تحویل دهد. در این مرحله کارشناس سازمان میراث فرهنگی از محل پروژه بازدید کرده و تاییدیه صادر می کند. سپس سرمایه گذار باید تمامی مدارک را تحویل سازمان دهد تا درخواست او مجددا در کمیته فنی استان نیز مورد بررسی قرار گیرد.
در صورتی که کمیته فنی، درخواست را تایید نماید، موافقت اصولی صادر می گردد. اخذ تاییدیه های سازمان آتش نشانی، اداره بهداشت و محیط زیست و … از اقداماتی است که باید پس از اخذ موافقت اصولی انجام شود. سپس متقاضی موظف است، تمامی مدارک از جمله طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی و نقشه ساختمان اقامتگاه را تحویل سازمان میراث فرهنگی دهد تا مجوز ساخت بنا صادر گردد.
صدور پروانه بهره برداری اقامتگاه بوم گردی به چه صورت است؟
سرمایه گذاران می توانند، بعد از اخذ مجوز ساخت شروع به ساخت اقامتگاه بوم گردی یا تبدیل بنا کنند. سپس پس از اتمام عملیات ساختمانی، متقاضی باید مجوز بهره برداری را از سازمان میراث فرهنگی دریافت نماید. مجوز بهره برداری در ابتدا به صورت موقت با مدت شش ماهه صادر می گردد. در نهایت اگر تمامی استانداردهای موجود در شیوه نامه اقامتگاه های بوم گردی رعایت شود، اقامتگاه درجه بندی شده و سپس مجوز بهره برداری سه ساله صادر خواهد شد.
شرایط و ضوابط احداث اقامتگاه بوم گردی
طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی مطابق با آخرین ضوابط سازمان میراث فرهنگی نگارش می شود. برخی از شروط و ضوابط تاسیس اقامتگاه های بوم گردی که عدم رعایت آنها منجر به عدم صدور مجوز می شود، عبارتند از:
- اقامتگاه های بوم گردی باید اطلاعات مهم بومی و فرهنگی منطقه را در قالب بروشور، دفترچه راهنما، تابلوهای راهنما و … به مسافران ارائه دهند.
- اقامتگاه های بوم گردی نباید در نزدیکی مناطق شهری و پر سر و صدا، پمپ بنزین ها، پادگان ها، تعمیرگاه ها، کارخانه ها و … احداث شوند.
- حداقل تعداد واحدهای اقامتی در اقامتگاه های بومی درجه سه برابر با 4 واحد، درجه دو برابر با 6 واحد و درجه یک برابر با 8 واحد می باشد.
- اقامتگاه های بوم گردی باید بیشترین سازگاری را با محیط زیست داشته و مسائلی مانند مدیریت پسماند و صرفه جویی در مصرف انرژی در آنها رعایت گردد.
برآوردهای مالی در طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی
تاسیس اقامتگاه بوم گردی نیز مانند هر کسب و کار دیگری نیازمند برآوردهای مالی اولیه است. میزان سرمایه اولیه، هزینه های پروژه و پیش بینی میزان سوددهی طرح از مهم ترین موضوعاتی است که باید در همان ابتدای کار، دنبال شود. برآوردهای مالی در این طرح، آسان نخواهد بود زیرا اولا پروژه دارای شاخص های مالی متعدد و متنوع است و ثانیا قیمت ها و نرخ ها مرتبا در حال نوسان می باشند.
طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی با استفاده از داده های روز و با توجه به مشخصات پروژه و تعداد واحدهای اقامتگاه بومی، میزان سرمایه ثابت اولیه، میزان سرمایه در گردش، هزینه های سرمایه گذاری و تسهیلات بانکی را مشخص می کند. سپس با کمک گرفتن از معیارهای قابل اندازه گیری شروع به پیش بینی میزان سود، مدت زمان برگشت سرمایه و نرخ بازده داخلی طرح می نماید.
بررسی توجیه پذیری اقتصادی اقامتگاه بوم گردی
بررسی های کارشناسان سایت طرح مالی در طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی نشان دهنده توجیه پذیر بودن این طرح از لحاظ اقتصادی است. اقامتگاه های بوم گردی با ارائه خدمات اقامتی، سرو غذاهای محلی، اجرای آیین ها و مراسم سنتی، فروش صنایع دستی بومی، ایجاد بازارچه های محلی، برگزاری تورهای محلی و … کسب درآمد می کنند. انتخاب مکان مناسب برای احداث اقامتگاه بومی، کیفیت خوب غذا، رفتار خوب نیروهای انسانی و تبلیغات موثر از عوامل تاثیرگذار بر سود این طرح می باشند.
تجهیزات مورد نیاز در اقامتگاه بوم گردی
طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی، تجهیزات مورد نیاز طرح را به شرح زیر معرفی می کند:
- اثاثیه سنتی و بومی
- تجهیزات نورپردازی
- تجهیزات پخت و سرو غذا
- تجهیزات سرمایشی و گرمایشی
- تجهیزات اطفاء حریق
مزایا و اهداف تنظیم طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی چیست؟
همان طور که در بالا ذکر کردیم، اخذ مجوز اقامتگاه بوم گردی از اهداف مهم نگارش طرح توجیهی است. اما باید بگوییم، مزایای طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی تنها محدود به این مورد نمی شود. طرح توجیهی در اخذ تسهیلات بانکی نیز حائز اهمیت می باشد و باید در این پروسه به بانک تحویل داده شود.
افزون بر آن، طرح توجیهی را می توان برنامه ای شفاف از حال و آینده پروژه در نظر گرفت. بیزینس پلن اقامتگاه بوم گردی، توصیفی از این کسب و کار است و اطلاعات فنی، عملیاتی، اقتصادی و مالی طرح را به صورت گویا به سرمایه گذاران ارائه می کند. طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی، برگ برنده شما در این سرمایه گذاری است و شما را به سر منزل مقصود خواهد رساند.
نگارش طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی باید توسط چه افرادی انجام گردد؟
استفاده از یک برنامه اقتصادی جامع، بی نقص و به روز از رموز موفقیت سرمایه گذاران در طرح های اقتصادی است. طرح توجیهی با متمرکز سازی اطلاعات در یک گزارش منحصر به فرد، سرمایه گذاران را یاری می کند. اما آیا خود سرمایه گذاران و یا افراد غیر متخصص می توانند، یک طرح توجیهی موفق بنویسند؟ پاسخ خیر است.
تهیه طرح توجیهی به صورت تخصصی و بدون خطا تنها در توان و تخصص کارشناسان و متخصصین امور سرمایه گذاری است. کارشناسان و نگارندگان طرح توجیهی اقامتگاه بوم گردی، از آخرین استانداردهای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مطلع بوده و طرح را به صورت مستند و قابل دفاع نگارش می کنند.
